OTWP    MATERIAŁY SZKOLENIOWE

UDZIAŁ STRAŻAKÓW W RUCHU OPORU PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ.

    Strażacy jako jedno z nielicznych środowisk zawodwo-spolecznych utworzyli własną organizację walki z okupantem po klęsce wrześniowej 1939 r. Już 23 grudnia 1939 r. w siedzibie Oddziału II Warszawskiej Straży Ogniowej odbyło się pierwsze konspiracyjne zebranie, które założyło organizację wojskową mającą działać we wszystkich strażach pożarnych na terenie kraju. Organizacja przyjęła nazwę Strażacki Ruch Oporu „Skała", nazywana jest też w literaturze Organizacją Wojskową „Skała" (OW „Skała"). Jednocześnie wybrano Komendę Główną organizacji. W jej skład weszli: komendant główny płk Jerzy Lgocki ps. Jastrząb - powołany oficjalnie na stanowisko „kierownika technicznego pożarnictwa w Generalnej Guberni", co ułatwiało znacznie kontakt z jednostkami strażackimi; zastępca komendanta płk Stanisław Gieysztor - ówczesny komendant Warszawskiej Straży Ogniowej. Na szefa sztabu powołany został płk Leon Korzewnikjanc, ps. Doliwa. ÓW „Skała" obejmowała swoim działaniem straże zawodowe i ochotnicze na terenie wszystkich okupowanych ziem polskich. Do 1943 r. działała jako organizacja samodzielna, a od 1943 r. weszła w skład antyfaszystowskiej organizacji - Korpus Bezpieczeństwa, jej ostatni komendant płk L. Korzewnikjanc został szefem sztabu KB. W sierpniu 1944 r. komendant główny Korpusu podporządkował całą organizację Polskiemu Komitetowi Wyzwolenia Narodowego.

    Działalność strażackiego ruchu oporu w ramach OW „Skała" była różnorodna:  wywiadowcza, rozpoznawcza, zdobywania broni, ostrzegania i udzielania pomocy osobom zagrożonym, a nawet prowadzenia akcji partyzanckich. Do najskuteczniej szych, a zarazem najbardziej zakonspirowanych należały strażackie akcje dywersyjno-sabotażowe, prowadzone pod kryptonimem „Gaśnica". Polegały one na umiejętnym prowadzeniu działań gaśniczych, aby zamiast lokalizować pożar, skutecznie go rozprzestrzeniać. Niejednokrotnie sami strażacy podpalali wybrane obiekty. Jako przykłady wymienić można: spalenie składów wojskowych na Okęciu, pociągu złożonego z cystern z benzyną lotniczą na Dworcu Gdańskim w Warszawie, warsztatów i garaży SS w Warszawie.

[wstecz]