|
Przystępując do szkolenia z zakresu taktyki
pożarniczej warto przybliżyć sobie pojęcia, które ułatwią rozumienia zasad walki z
pożarami. Spróbujmy je zatem scharakteryzować.
Teren pożaru
Jest to obszar, na którym rozprzestrzenia się pożar, a więc cała powierzchnia, na
której znajdują się obiekty i materiały bezpośrednio i pośrednio zagrożone ogniem i
promieniowaniem cieplnym.
Front pożaru
Jest to linia, która przebiega w miejscach, gdzie pożar rozszerza się najintensywniej.
Oś pożaru
Unia przebiegająca przez środek terenu pożaru, prostopadła do frontu pożaru i
równolegle do kierunku wiatru.
Skrzydła pożaru
Unie ograniczające teren pożaru z boków. Stojąc twarzą do frontu pożaru po lewej
ręce mamy skrzydło lewe, po prawej zaś skrzydło prawe.
Tył pożaru
Jest to linia ograniczająca teren pożaru po stronie przeciwstawnej do frontu. Teren
akcji ratowniczej
Jest obszarem znacznie większym od terenu pożaru. Obejmuje bowiem, oprócz terenu
pożaru, także miejsce związane z prowadzeniem działań ratowniczo-gaśniczych. Do tych
miejsc należy zaliczyć: stanowiska poboru wody do celów gaśniczych, obszar przez
który przebiegają linie wężowe, punkty żywieniowe, medyczne, a także miejsca
koncentracji odwodów operacyjnych.
Teren akcji pod względem taktycznym dzieli się
generalnie na pozycję: ogniową, wężową i wodną.
Pozycja ogniowa obejmuje miejsce między rozdzielaczem a pożarem, na
którym znajdują się linie gaśnicze od nasad tłocznych rozdzielaczy do stanowisk
gaśniczych.
Pozycja wężowa to teren, przez który przebiegają linie główne
(magistrale) od pomp tlocznych do rozdzielaczy.
Pozycja wodna obejmuje punkty czerpania wody z ustawionymi przy nich
pompami oraz liniami ssawnymi i zasilającymi.
Miejsca, w których podczas działań
ratowniczo-gaśniczych swoje funkcje wykonują strażacy nazywamy stanowiskami
bojowymi.
Wyszczególnia się np. stanowisko: *
dowodzenia, * gaśnicze, * rozdzielacza, wodne.
Organizowanie stanowiska
gaśniczego. Stanowisko gaśnicze jest miejscem działań
prądowników wyposażonych w sprzęt, który umożliwia sterowane podawanie środków
gaśniczych. Powinno ono umożliwiać wykonanie zadania bojowego przy użyciu jak
najmniejszej ilości sił i środków. Od właściwego przygotowania prądowników zależy
bowiem: szybkość lokalizacji i ugaszenia pożaru oraz ograniczenie strat pośrednich
powodowanych akcją. Stanowisko gaśnicze powinno:
- umożliwić wykonanie zadania bojowego,
- zapewnić skuteczne oddziaływanie prądów gaśniczych,
- umożliwić szybkie i pewne drogi ewentualnej ewakuacji ludzi i sprzętu,
- zapewnić utrzymanie łączności z dowódcą sekcji i strażakami asekurującymi,
- umożliwićwspółdziałanie z innymi stanowiskami gaśniczymi.
W zależności od sytuacji pożarowej stanowiska
gaśnicze mogą być zorganizowane wewnątrz lub na zewnątrz płonącego obiektu. Stanowisko
wewnętrzne (wewnątrz obiektu) odgrywa wielką rolę przy pożarach
wewnętrznych. Wymaga jednak od strażaków najwyższych umiejętności i rozsądnego
działania. Strażacy na stanowiskach wewnętrznych narażeni są bowiem na największe
niebezpieczeństwa: zawalenie konstrukcji budynku, ognie żgące, wybuchy, oparzenia,
porażenie prądem, zatrucie gazami toksycznymi.
Stanowisko zewnętrzne usytuowane jest poza
obiektem. Organizowane jest w przypadku niemożności prowadzenia działań wewnątrz
budynku, przy pożarach zewnętrznych. Jego celem, oprócz likwidacji pożaru, może być
ograniczenie promieniowania cieplnego.
Ze względu na usytuowanie prądownika w
stosunku do ogniska pożaru w płaszczyźnie pionowej rozróżniamy stanowiska: wyższe,
równe i niższe. Jeśli zaś weźniemy pod uwagę zdolność przemieszczania prądów
gaśniczych, stanowiska dzielimy na: ruchome i stałe.
Stanowiska ruchome mają możliwość
przemieszczania się w trakcie działań gaśniczych. Możliwość przemieszczania się
istnieje przy posiadaniu zapasu węży lub wówczas, gdy gaszenie prowadzone jest przy
wykorzystaniu działek wodno-pianowych zainstalowanych na pojazdach pożarniczych.
Stanowiska stale nie dają możliwości zmiany
położenia. Są to np. stanowiska na drabinach pożarniczych lub stanowiska działek
gaśniczych w przypadku bezpośredniego zasilania samochodów wodą.
Organizowanie stanowiska wodnego.
Stanowisko wodne
to miejsce ustawienia pompy pożarniczej i pracy mechanika. Dzielimy je na stałe i
doraźne. Stanowiska stale przygotowane są na wypadek powstania pożaru
w obiektach o dużym zagrożeniu pożarowym. Urządzane są zazwyczaj w zakładach pracy,
dużych kompleksach leśnych, wsiach o dużym wskaźniku palności lub w miejscowościach
z istotnym niedoborem wody. Stałe stanowiska mają odpowiednie dojazdy i oznakowania,
które ułatwiają przystąpienie do poboru wody.
Stanowiska doraźne organizuje się podczas trwania
działań ratowniczo-gaśniczych przy ciekach wodnych, stawach, sadzawkach itp.
Organizowanie ich stwarza nierzadko określone trudności, które trzeba pokonać, aby
szybko dostarczyć wodę do stanowisk gaśniczych.
Przy wyborze miejsca i budowie stanowiska doraźnego należy kierować się kryteriami
podobnymi do kryteriów dla stanowisk stałych. A więc:
- zasoby wody powinny gwarantować nieprzervvane dostawy do miejsca akcji,
- motopompę należy ustawić na podłożu w miarę możliwości utwardzonym i
zapewniającym poziomą pozycję pracy pompy,
- należy dążyć do uzyskania jak najmniejszej wysokości ssania wody.
Coraz szersze zastosowanie przy budowie
doraźnych stanowisk wodnych zdobywają pompy pływające. Mogą być bowiem
wykorzystywane pyzy znacznie mniejszej głębokości zbiornika wodnego, przy znacznie
mniej regularnym i twardym brzegu cieku lub zbiornika etc.
Linie wężowe zasady ich prowadzenia
Dla porządku przypomnę, że linie wężowe
dzielą się na: tłoczne i ssawne. Tłoczne zaś na: główne, gaśnicze i zasilające.
Sądzę, iż podział ten jest powszechnie znany, więc pominę jego omawianie. Przytoczę
natomiast niektóre zasady prowadzenia linii wężowych, gdyż o nich, działając w
pośpiechu, niekiedy zapominamy. Oto one:
1. Linie należy rozwijać w kierunku od motopompy w stronę pożaru.
2. Unikać przy budowie linii załamań i skręceń.
3. Unikać układania węży na materiałach palących się i żarzących i na ostrych
krawędziach.
4. Linie powinny przebiegać skrajem drogi, w miejscach przechodzenia przez jezdnię
należy zabezpieczyć je mostkami przejazdowymi.
5. Na płotach i ogrodzeniach węże powinny być zabezpieczone siodełkami.
6. Linie rozwijane pionowo należy zabezpieczyć podpinkami.
Ważne jest miejsce ustawienia rozdzielacza,
jako newralgicznego punktu calej linii wężowej. Powinno się zatem pamiętać, by
rozdzielacz nie utrudniał ruchu pojazdów, nie blokował przejść. Zasadą jest, by
rozdzielacz ustawiony był jak najbliżej stanowisk gaśniczych. Umożliwia to pomocnikom
rot jego obsługę.
Podawanie wody na duże odległości
Nierzadko
do miejsca pożaru trzeba dostarczać wodę z dużych odległości. Służą temu trzy
podstawowe systemy podawania wody, a mianowicie: przepompowywanie, przettaczanie i
dowożenie. Czasem stosuje się system czwarty: mieszany, który jest połączeniem dwóch
lub trzech systemów zasadniczych.
Przepompowywanie polega na przekazywaniu wody od
motopomp do zbiorników pośrednich. Tworzy się wówczas rodzaj łańcucha złożonego ze
zbiorników i pomp. Do tego celu można wykorzystywać zbiorniki pojazdów pożarniczych
lub zbiorniki przenośne, składane.
Przetłaczanie organizuje się przy wykorzystaniu
tylko pomp, gdzie woda tłoczona jest z nasady tłocznej pompy do nasady ssawnej kolejnej
pompy.
Dowożenie jest systemem najprostszym i
najczęściej stosowanym przez ochotnicze straże pożarne. Polega na dowożeniu wody od
punktów czerpania wody do miejsca pożaru przy wykorzystaniu zbiorników wodnych w
samochodach pożarniczych. Należy jednak pamiętać, że sprawność dowożenia uzyskamy
wówczas, gdy dowożona woda zapewni ciągłość zadań gaśniczych.
|